از دهان ايدز


 





 

 

بيماري ايدز در دهان آثار گوناگوني به جا مي‌گذارد
 

در سال1981، جهان از بيماري جديدي در ميان مردان هم‌جنس‌گرا در آمريکا باخبر شد: بيماري ايدز. اين بيماري جديد که در آن سيستم ايمني فرد به تدريج از بين مي‌رفت، در ابتدا اسامي ديگري داشت اما در نهايت نام ايدز (نشانگان نقص سيستم ايمني اکتسابي) را به خود گرفت. به مرور مشخص شد که اين بيماري فقط مختص مردان هم‌جنس‌گرا نيست و همه افراد با هر گروه سني ممکن است به آن مبتلا شوند، چنان که بعد از مدت کوتاهي با شدت در سراسر جهان گسترش يافت. از آن زمان حدود دو سال طول کشيد تا علت اصلي اين بيماري مشخص شود. در سال 1983 دانشمندان انستيتوپاستور پاريس توانستند ويروسي را که عامل اين بيماري بود، پيدا کنند و اين ويروس اچ آي وي نام گرفت. با همه اينها مردم از اين بيماري جديد اطلاع چنداني نداشتند تا در سال 1985، راک‌هادسن – هنرپيشه معروف آمريکايي – به علت اين بيماري از دنيا رفت و بعد از آن، ايدز در جهان شناخته شد.

پنجره سلامت
 

از قديم گفته شده که چشم، دريچه روح و دهان، دريچه سلامت است. به همين ترتيب است که در بسياري موارد اولين علامت‌هاي يک بيماري در دهان ديده مي‌شوند. در شرايط عادي، باکتري‌هاي زيادي در محيط دهان وجود دارند اما فرد مي‌تواند با بهداشت اين باکتري‌ها را تحت کنترل درآورد اما در موارد بيماري، سيستم دفاعي فرد ضعيف شده و انواع باکتري‌ها، ويروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها مي‌توانند فرصت ابراز وجود پيدا کنند. در بيماري ايدز نيز همين شرايط ايجاد مي‌شود. در اين بيماري، ويروس اچ آي وي وارد بدن مي‌شود و در ابتدا به گلبول‌هاي سفيد حمله مي‌کند. اين سلول‌ها سد اول مبارزه با بيماري‌ها هستند و هنگامي که آسيب مي‌بينند، فرد نمي‌‌تواند در مقابل عفونت‌هاي مختلف از خود دفاع کند.

برخورد اول
 

آلوده شدن فرد به وسيله ويروس اچ آي وي اغلب به وسيله سوزن‌هاي آلوده، دريافت خون آلوده، انتقال از طريق مادر به جنين، تماس‌هاي جنسي و تماس مستقيم با خون يا مخاط ايجاد مي‌شود. در روزهاي اولي که فرد به ويروس آلوده شده است، اغلب علامت مشخصي وجود ندارد اما در حدود سه تا شش هفته بعد در بعضي موارد علامت‌هاي شبيه آنفلوآنزا به تدريج ظاهر مي‌شوند مانند تب، سردرد، خستگي، اسهال و سرفه‌هاي خشک. پس از آن، به تدريج ساير علايم در بيمار نمايان مي‌شود همانند عرق شبانه، کاهش حافظه، افسردگي، کاهش سريع وزن، لکه‌هاي قرمز داخل دهان، بيني يا پلک چشم، برفک دهاني، تورم غدد لنفاوي گردن و زير بغل.
اين علايم چندان واضح نيستند و پس از مدتي از بين مي‌روند و فرد ممکن است تا چند سال علامت ديگري را نشان ندهد. همين امر هم خطرناک است چون فرد نمي‌داند که مبتلا شده است و احتمال دارد که ساير افراد را بيمار کند. پس از طي اين مدت، سيستم ايمني فرد به تدريج ضعيف شده و انواع عفونت‌هاي فرصت طلب موجب بروز مشکلات متعدد در فرد بيمار مي‌شوند.

علايم دهاني
 

شايد مشکلات دهاني در بيماران ايدزي جزو مهم‌ترين مشکلات آنها نباشد اما حقيقت اين است که اين مشکلات مي‌توانند چنان آزاردهنده باشند که حتي مانع خورد و خوراک فرد شوند. خوشبختانه بسياري از اين مشکلات قابل درمان هستند.
از طرفي مي‌توان گفت که دهان اولين منطقه‌اي است که علايم بيماري را نشان مي‌دهد. به همين دليل اطلاع از اين علايم اهميت زيادي دارد.
برفک : همه ما صبح که بيدار مي‌شويم، طعم بد دهان و لايه سفيدرنگي را روي دندان‌هايمان مي‌بينيم که ناخوشايند است. اما با مسواک‌زدن اين علايم برطرف مي‌شوند. در بيمار اچ آي وي مثبت، اين مشکلات با مسواک‌زدن برطرف نمي‌شوند. آنها دچار شايع‌ترين عفونت فرصت‌طلب يعني برفک شده‌اند. علت اين بيماري، قارچي است که به طور طبيعي در بدن ما وجود دارد اما سيستم ايمني در حالت طبيعي مانع رشد آن مي‌شود. در افرادي که سيستم ايمني ضعيفي دارند، اين قارچ‌ رشد سريعي يافته و لکه‌هاي سفيدرنگي را روي زبان، داخل گونه، ته گلو و زير زبان به وجود مي‌آورند. برفک دهان شرايط چندان خطرناکي نيست اما برفک‌هايي که در گلو به وجود مي‌آيند، خطرناک‌اند و همچنين سبب درد شده و غذاخوردن را دشوار مي‌کنند. اين مشکل را با مصرف داروهاي ضد قارچ مي‌توان تا حد زيادي برطرف کرد. بهداشت خوب دهان همراه با نکشيدن سيگار و ننوشيدن الکل هم مي‌تواند تا حدي احتمال بروز آن را در اين بيماران کم کند.
زخم‌هاي دهاني: يکي از اين زخم‌ها، زخم‌هاي آفتي هستند که اشکال گرد يا بيضي داشته و به رنگ سفيد يا زرد با هاله‌اي قرمز‌رنگ در اطراف آن ديده مي‌شوند. آفت‌هاي بزرگ بسيار دردناک بوده و به طور تکرارشونده‌اي در دهان فرد، به خصوص داخل گونه و روي زبان و لب بروز مي‌کنند.
زخم‌هاي ديگري که در دهان ايجاد مي‌شوند، زخم‌هاي تبخال (هرپس) هستند که بر اثر فعاليت يک نوع ويروس به وجود مي‌آيند. تبخال‌ها اغلب در اطراف لب ظاهر مي‌شوند و مي‌توانند دردناک باشند. اين زخم‌ها هم مي‌توانند مشکلاتي را براي غذاخوردن فرد به وجود بياورند.
لکوپلاکياي مويي: اين حالت به صورت مناطق سفيدرنگ لکه مانندي در سطح خارجي زبان، طرفين زبان، داخل گونه يا لب پايين بروز مي‌کند و برخلاف برفک قابل پاک‌شدن نيست. عامل به وجود آورنده آن ويروس است و با داروهاي ضد ويروس مي‌توان آن را تا حدي درمان کرد.
دهان خشک: اين شرايط اغلب بر اثر مصرف داروهاي ضد ايدز به وجود مي‌آيد و سبب افزايش پوسيدگي‌هاي دنداني شده و مشکلاتي را براي جويدن، خوردن، قورت‌دادن و حتي صحبت‌کردن فرد به وجود مي‌آورد.
بيماري‌هاي لثه: طبيعي است که هر شرايطي که دفاع و ايمني بدن را پايين بياورد، روي لثه هم اثر خواهد گذاشت. در بيماران اچ.آي.وي مثبت در اغلب موارد مشکلات لثه به چشم مي‌خورد. اين مشکلات گاهي به شکل التهاب خفيف لثه و گاهي به صورت شديدتر بروز مي‌کند که سبب خون‌ريزي‌هايي از لثه مي‌شود. بيماري لثه گاهي به حدي است که موجب تخريب استخوان اطراف دندان شده و به لق‌شدن دندان منجر مي‌شود.
اما در کل بايد بگوييم که اين علامت‌ها مختص بيماري ايدز نيستند و ديدن اين علايم نشان‌دهنده اين نيست که فرد مبتلا به ايدز شده است! در بسياري از بيماري‌ها چنين علامت‌هايي ديده مي‌شوند. در نهايت، تنها با انجام آزمايش خون مي‌توان درباره اين بيماري اطمينان پيدا کرد.

 

منبع:www.salamat.com